OPŁATA ZA WPIS DO KSIĘGI WIECZYSTEJ

Jak ustala się opłatę za wpis do księgi wieczystej? Czy jest to 1% od wartości nieruchomości?

Kwestię wysokości wpisu reguluje rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 17 grudnia 1996 r. w sprawie określenia wysokości wpisów w sprawach cywilnych (Dz. U. z dnia 27 grudnia 1996 r. z późn. zm.). Wysokość ta będzie różna w zależności od tego, czego wpis dotyczy. W konkretnych przypadkach znajdą zatem zastosowanie różne paragrafy w/w rozporządzenia - od § 27 do § 37. Prawie wszystkie wskazane paragrafy operują przy tym pojęciem „wpisu stosunkowego”, którego określoną część pobiera się od poszczególnych wniosków. Dlatego też najpierw należy określić jaka będzie wysokość całego wpisu stosunkowego, a następnie zastosować właściwy przepis wskazujący, którą ułamkową część powyższego wpisu należy zapłacić.
Wysokość „całego” wpisu stosunkowego jest istotnie uzależniona od wartości przedmiotu sprawy, a więc od wartości nieruchomości. Kwestię tę określa szczegółowo § 1 wspomnianego rozporządzenia. Zgodnie z tym paragrafem cały wpis stosunkowy w sprawie cywilnej oraz w sprawie gospodarczej wynosi:
1) do 10.000 zł - 8%, nie mniej jednak niż 30 zł;
2) od 10.001 zł do 50.000 zł: od pierwszych 10.000 zł - 800 zł, a od nadwyżki ponad 10.000 zł - 7%;
3) od 50.001 do 100.000 zł: od pierwszych 50.000 zł - 3.600 zł, a od nadwyżki ponad 50.000 zł - 6%;
4) powyżej 100.000 zł: od pierwszego 100.000 zł - 6.600 zł, a od nadwyżki ponad 100.000 zł - 5%, nie więcej jednak niż 100.000 zł.
Należy dodać, iż w/w wpis stosunkowy oblicza się od wartości prawa przyjmowanego na koniec ostatniego kwartału za podstawę przy ustalaniu zobowiązania podatkowego od spadku i darowizny lub za podstawę przyjmowaną w tym czasie do wyliczenia opłaty skarbowej lub też w niektórych przypadkach na podstawie wartości podanej przez wnioskodawcę (§ 34 rozporządzenia).

Jak wyżej wskazano, w zależności od rodzaju wniosku o wpis do księgi wieczystej, pobiera się odpowiednią ułamkową część wpisu stosunkowego, i tak:

I. Piątą część wpisu stosunkowego pobiera się od wniosku o wpis:
1) własności (prawa użytkowania wieczystego), jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej,
2) ograniczonego prawa rzeczowego, jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej,
3) przelewu lub innego przejścia prawa wpisanego.

II. Dziesiątą część wpisu stosunkowego pobiera się od wniosku o wpis:
1) własności nabytej na podstawie dziedziczenia, zapisu lub działu spadku albo zniesienia współwłasności, jeżeli prawa współwłaścicieli lub spadkobierców nie były wpisane do księgi wieczystej,
2) własności nieruchomości nabytej od Skarbu Państwa lub gminy,
3) prawa użytkowania wieczystego nabytego na podstawie umowy o oddanie gruntów w użytkowanie wieczyste lub umowy o przedłużenie tego prawa,
4) własności nieruchomości rolnej nabytej przez osobę należącą w chwili nabycia do kręgu osób uprawnionych do ustawowego dziedziczenia po zbywcy,
5) własności nieruchomości rolnej, której nabycie zostało potwierdzone aktem własności ziemi,
6) hipoteki kaucyjnej, hipoteki umownej, hipoteki umownej łącznej lub przymusowej,
7) na wniosek nabywcy hipoteki ustanowionej w celu zabezpieczenia:

    a) reszty ceny sprzedaży nieruchomości nabytej od Skarbu Państwa lub gminy,
    b) reszty ceny sprzedaży nieruchomości rolnych,
    c) dopłaty z tytułu różnicy wartości nieruchomości rolnych zamienianych przez rolników,
    d) wierzytelności banku z tytułu udzielonego rolnikowi kredytu na kupno nieruchomości rolnej,
8) praw osobistych i roszczeń osobistych,
9) dożywocia.

III. Dwudziestą część wpisu stosunkowego pobiera się od wniosku o wpis:
1) własności nabytej na podstawie umowy przeniesienia przez spółdzielnię mieszkaniową na członka własności domu jednorodzinnego lub lokalu w małym domu mieszkalnym z prawem do działki zajętej pod budowę,
2) własności nabytej na podstawie umowy potwierdzającej przekształcenie się własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu w prawo odrębnej własności lokalu mieszkalnego lub we własność domu jednorodzinnego,
3) własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego, spółdzielczego prawa do lokalu użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej (prawa do lokalu mieszkalnego w domu budowanym przez spółdzielnię mieszkaniową w celu przeniesienia jego własności na członka spółdzielni),
4) przejęcia przez bank regionalny wierzytelności zabezpieczonej hipoteką od zrzeszonego w nim banku spółdzielczego (§ 31, 32 i 33 rozporządzenia)
Rozporządzenie określa także przypadki, gdy od wniosku o wpis w księdze wieczystej pobiera się wpis stały w kwocie 30, 20 lub 500 zł (§ 27, 28, 29 i 30 rozporządzenia).
Należy także dodać, iż w przypadku, gdy nieruchomość nie ma jeszcze księgi wieczystej, to niezależnie od wpisu od wniosku o wpis własności lub innego prawa pobiera się wpis stały od wniosku o założenie księgi wieczystej w wysokości 40 zł. Mówi o tym Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 27 marca 2002r. w sprawie kosztów sądowych przy zakładaniu ksiąg wieczystych (DZ. U. z dnia 26 kwietnia 2002r., Nr 44, poz. 415).
Kwestię pobierania opłat sądowych przez notariuszy reguluje z kolei Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 27 sierpnia 2001r. w sprawie pobierania przez notariuszy opłat sądowych od wniosków o wpis do księgi wieczystej zamieszczanych w aktach notarialnych (Dz. U. z dnia 31 sierpnia 2001r., Nr 90, poz. 1011).
Natomiast odnośnie wskazanego w pytaniu 1% od wartości nieruchomości, to chodzi zapewne o wysokość podatku od czynności cywilnoprawnych (w tym od umowy sprzedaży nieruchomości lub prawa użytkowania wieczystego), z tym jednak zastrzeżeniem, że wynosi on w takim przypadku nie 1 a 2% wartości nieruchomości.

mgr Anna Łochowska
Grupa ATLAS


Wszelkie porady i informacje zamieszczane w serwisie maja charakter nieodpłatny. REDAKCJA DZIENNIKA BUDOWY nie świadczy usług prawnych oraz nie ponosi odpowiedzialności za skutki zastosowania się do porad lub informacji zamieszczonych w serwisie.